Παρασιτοκτονία

Ο σκορπιός είναι αρθρόποδο, νυκτόβιο αραχνοειδές.
Κατοικεί σε ξηρές σκοτεινές πετρώδεις περιοχές αλλά και μέσα σε σπίτια σε σχισμές ακόμα και κάτω από έπιπλα.

Παρ΄όλο που τρέφεται με μικρά ζωύφια το τσίμπημά του είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό και επώδυνο.
Δύο είναι τα πιο συχνά απαντώμενα είδη σκορπιών στη χώρα μας, Buthus occitanus και Buthus europaeus.

Απαντώνται κάτω από πέτρες, ξύλα και γενικά αδιατάραχτα σημεία και τρέφονται από μικρά μαλακά έντομα εδάφους.Εισέρχονται σε οικίες παθητικά (καυσόξυλα που είναι αποθηκευμένα εξωτερικά), είτε κατά την αναζήτηση νέων ενδιαιτημάτων άφθονων σε υγρασία.Αν και δεν επιτίθενται στον άνθρωπο, μπορεί να επιφέρουν επώδυνο κέντρισμα με το κεντρί που φέρουν στο τελευταίο κοιλιακό τμήμα, κυρίως όταν νιώθουν ότι απειλούνται (κάτω από σκεπάσματα, μέσα σε παπούτσια). Η απομάκρυνση σωρών ξύλων ή πετρών από σημεία που εφάπτονται με τις οικίες μειώνει την πιθανότητα της εισόδους του σε αυτές, και σε συνδυασμό με την εφαρμογή υπολειμματικού ψεκασμού περιμετρικά του οικήματος με έμφαση στις εισόδους.

Τα τσιμπούρια ή κρότωνες είναι αρθρόποδα που απομυζούν αίμα από τα ζώα και τον άνθρωπο. Έχουν 4 ζεύγη ποδιών, η ράχη των αρσενικών είναι σκουρόχρωμη σε όλο το μήκος της ενώ η ράχη των θηλυκών μόνο στο μπροστινό της μέρος. Το άνοιγμα του στόματος βρίσκεται στη βάση μιας αγκαθωτής λόγχης. Όταν η αγκαθωτή λόγχη βυθίζεται στο δέρμα, ανοίγει σε ολόκληρο το μήκος της και στη βάση της εμφανίζεται το άνοιγμα του στόματος. Έτσι αρχίζει η απομύζηση του αίματος. Τα τσιμπούρια αναπνέουν από δύο οπές, οι οποίες βρίσκονται στις δύο πλευρές του σώματος, πίσω από το 4ο ζεύγος των ποδιών τους.

Το θηλυκό, μετά την απομύζηση αίματος, πέφτει στο έδαφος όπου γεννά έως και 18 χιλιάδες αυγά (!) και ύστερα πεθαίνει. Η εναπόθεση των αυγών γίνεται σε ρωγμές τοίχων, σε ξύλα, κάτω από πέτρες, σε χόρτα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αφαιρέσουμε το τσιμπούρι όσο το δυνατόν συντομότερο από το δέρμα. Από κάθε αυγό εκκολάπτεται μία προνύμφη, που περνά από κάποια στάδια μέχρι να εξελιχτεί σε ενήλικο τσιμπούρι ανεβοκατεβαίνοντας σε αυτό το διάστημα σε τυχαία θύματα για να απομυζήσει αίμα. Τα τσιμπούρια αντέχουν σε νηστεία από 3 εως 18 χρόνια! Το ενήλικο αρσενικό αφού γονιμοποιήσει αρκετές θηλυκές, εγκαταλείπει τον σκύλο και πεθαίνει στο έδαφος.

Η αγκαθωτή λόγχη που βυθίζεται στο δέρμα καλύπτεται εξωτερικά από αγκάθια που κατευθύνονται προς τα πίσω. Καθώς η λόγχη μπαίνει στο δέρμα, τα αγκάθια ανορθώνονται και έτσι το τσιμπούρι μπορεί και σταθεροποιείται.

Συνήθως τα τσιμπούρια προτιμούν περιοχές που καλύπτονται από λεπτό δέρμα και έχουν πολλή αιμάτωση όπως τη περιοχή γύρω από το στόμα, πίσω ή μέσα στα αυτιά, πάνω απο τα μάτια, στις μασχάλες κ.λ.π., αν και μπορούν να μυζήσουν αίμα από οποιαδήποτε περιοχή του σώματος.

Τα τσιμπούρια προκαλούν αρχικά ενόχληση και δυσφορία στον σκύλο, ο οποίος στην προσπάθειά του να απαλλαγεί από αυτούς, ξύνεται και δαγκώνεται. Η δυσφορία αυτή μερικές φορές μπορεί να εκδηλωθεί με εκνευρισμό και ανορεξία.

Τα πιο συνήθη νοσήματα στην Ελλάδα που μεταδίδονται από τα τσιμπούρια ειναι η Πιροπλάσμωση και η Ερλίχια. Και στις δύο περιπτώσεις το ζωάκι μας έχει ανορεξία, κατάπτωση, εμέτους, διάρροια, οφθαλμορινικό έκκριμα, αίμα στα ούρα κτλ.

Τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν εμφανή 1-4 εβδομάδες μετά το δάγκωμα του τσιμπουριού (συνήθως 2 εβδομάδες). Αυτό σημαίνει ότι ο πολλαπλασιασμός του πρωτόζωου έχει αρχίσει ήδη να γίνεται μέσα στον οργανισμό μέχρι το κατοικίδιο μας να παρουσιάσει συμπτώματα. Είναι σημαντικό λοιπόν να επισκεφτούμε τον κτηνίατρο άμεσα εάν παρατηρήσουμε αλλαγές όπως οι παραπάνω.

Τέλος, αν ο αριθμός των τσιμπουριών είναι μεγάλος και η παρασίτωση συνεχής, μπορεί να προκληθεί αναιμία από τη συνολική ποσότητα αίματος που έχει απομυζηθεί.

Οι ιδανικότερες συνθήκες αναπαραγωγής των τσιμπουριών είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο (15-20 C), οπότε τότε είναι και οι πιο επικίνδυνες εποχές που αρρωσταίνουν και τα κατοικίδια αν και οι μολύνσεις δε λείπουν σε χειμώνες με υψηλές θερμοκρασίες.

Όλες οι αράχνες είναι δηλητηριώδεις, με την έννοια ότι παράγουν δηλητήριο για τη θανάτωση των θυμάτων τους, αλλά δεν δικαιολογούν το φόβο που έχουν ορισμένα άτομα γι’ αυτές. Κατά κανόνα οι αράχνες είναι ακίνδυνες για τον άνθρωπο και τα ζώα. Το δάγκωμα των περισσότερων ειδών έχει συνήθως παρόμοιο αποτέλεσμα με εκείνο του κεντρίσματος των μελισσών. Από τα 850 καταγεγραμμένα είδη αραχνών στη χώρα μας, τα μόνα είδη  που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως επικίνδυνα  για τον άνθρωπο είναι τα Latrodectus tredicimguttatus (Μεσογειακή Μαύρη Χήρα) και Laxosceles rufescens (Μεσογειακή Λοξοσκέλη).

Τα Δερμάπτερα (Dermaptera) ή κοινως ονομαζόμενα ψαλίδες τα συναντούμε σε υγρά και σκοτεινά μέρη.

Είναι έντομα νυκτόβια και την ημέρα κρύβονται σε ρωγμές.
Υπάρχουν παμφάγα ή φυτοφάγα και αρπακτικά είδη και παρ’όλο που μπορούν να τρέχουν γρήγορα, δεν πετούν εύκολα.

Για άμυνα εκτός από τα ψαλίδια μερικά είδη εκκρίνουν μία απωθητική ουσία, την οποία μπορούν να ψεκάζουν μέχρι την απόσταση των 10 εκατοστών.

Lepisma saccharina ή ψαράκι, είναι μικρό άπτερο έντομο που καταναλώνει προϊόντα που περιέχουν πολυσακχαρίτες, όπως κόλλα σύνδεσης βιβλίων, γύψο και χαρτί προκαλώντας βλάβη ακόμα και σε ταπετσαρίες.

Είναι ικανό να ζήσει για ένα χρόνο ή περισσότερο, χωρίς φαγητό.

Τα χηλόποδα, κοινώς σαρανταποδαρούσες, βρίσκονται στο έδαφος, σε σάπιο ξύλο ή σε απορρίμματα, σε σκοτεινά σημεία. Είναι ζωηρά και κινούνται γρήγορα.

Τρέφονται με έντομα ή άλλα μικρά αρθρόποδα, τα οποία παραλύουν με το δηλητήριο τους. Τα μικρότερα σε μέγεθος είδη είναι σχετικά ακίνδυνα για τον άνθρωπο, ενώ τα μεγαλύτερα μπορούν να προκαλέσουν επώδυνο τσίμπημα.

Το μέγεθός τους συνήθως ποικίλλει από μερικά χιλιοστά μέχρι 15 εκατοστά.

Χιλιοποδαρούσες (Millipedes): Έχουν κυλινδρικό σχήμα με δύο ζεύγη ποδιών σε κάθε κοιλιακό τμήμα και μικρές κεραίες. Απαντώνται κάτω από αποσυντεθειμένα φύλλα. Μπορεί να αναπτύξουν πολύ μεγάλους πληθυσμούς και μετακινούνται κάτω από ξηρές συνθήκες και μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα σε υπόγεια, επαρχιακές οικίες και εξοχικά κοντά σε δάση και καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Ο καλός καθαρισμός των πεσμένων φύλλων γύρω από τα κτίσματα καθώς και η εφαρμογή υπολειμματικού ψεκασμού περιμετρικά των κτιρίων με ιδιαίτερη έμφαση στις πόρτες και τα παράθυρα όπου γίνεται διαβροχή του εδάφους σε μεγαλύτερη ακτίνα.

Σαρανταποδαρούσες (Centipedes): Έχουν πεπλατυσμένο σχήμα και ένα ζεύγος ποδιών σε κάθε κοιλιακό τμήμα και εμφανείς κεραίες. Απαντώνται κάτω από πέτρες όπου τρέφονται με μαλακά έντομα. Μερικά είδη (Scolopentra sp.) μπορεί να επιφέρουν επώδυνο τσίμπημα με τις δυνατές δαγκάνες που διαθέτουν. Δεν αναπτύσσουν μεγάλους πληθυσμούς όπως οι χιλιοποδαρούσες, όμως μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα όταν εισέρχονται εντός οικιών. Υπολειμματικοί ψεκασμοί με εντομοκτόνο για έρποντα έντομα συστήνεται όταν δημιουργείται πρόβλημα.

Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι το βασικό αίτιο της αλλεργίας στη σκόνη.
Είναι μικροοργανισμοί με οκτώ πόδια και τα περιττώματά τους όταν εισπνέονται, προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα και / ή βρογχικό άσθμα.

Τρέφονται με την πιτυρίδα του ανθρώπου και θέλουν υγρασία για να αναπτυχθούν.

Εκτιμάται ότι υπάρχουν 5.000 έως 15.000 ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό στρώματος.

Το ακάρι αυτό έχει παγκόσμια διασπορά. Το θηλυκό ανοίγει στοά κάτω από την επιδερμίδα που μπορεί να φτάσει μέχρι τα τρία εκατοστά μήκος και εκεί μέσα τοποθετεί τα αυγά του. Το θηλυκό παράγει 35-50 αυγά σε διάστημα δύο μηνών παραμένοντας μέσα στη στοά.

Οι προνύμφες περπατούν επάνω στην επιδερμίδα όπου και μεταμορφώνονται σε νύμφες και στη συνέχεια σε τέλεια άτομα.

Τα σημεία του σώματος στα οποία γίνεται η προσβολή είναι κυρίως μεταξύ των δακτύλων των χεριών, οι βουβωνικές χώρες, τα γεννητικά όργανα, ο θώρακας, τα πόδια.